SPİL'İN ACILI KADINI NİOBE

 

AĞLAYAN KAYA GERÇEKTEN AĞLIYOR MU?

Galiba ilkokul iki veya üçüncü sınıftaydım. Öğretmenimiz ağlayan kayaya pikniğe gideceğimiz müjdesini verdi. Benim için sıradan bir piknik ama birçoklarında  farklı bir heyecan. Hararetle anlatıyorlar.

-Ya bi kadın varmış çocukları ölmüş. Çok üzüldüğü için acısından taş kesilmiş. Şimdi her Cuma günü gözlerinden yaşlar akıyormuş.

Ee biz de Cuma günü okulun son gününde pikniğe gittiğimize göre ağlayan taş kesilmiş kadını göreceğiz. Bizde bir heyecan bir heyecan.

Daha o zamanlar mitoloji nedir bilmiyorum. Öğrenmeme de seneler var. İlk duyduğum mitolojik hikâye örümceğin hikâyesiydi. Çok güzel gergef işleyen bir genç kızı kıskanan bir tanrıça onunla yarışa giriyor. Yenilince de kızcağızın gergefini örümcek ağına kızı da örümceğe dönüştürüyor. Ben bu kızcağızın acısına üzülmeyi atlatamadan çocuklarının ölüsüne senelerdir ağlayan kadını öğrenince üstüne tuz biber oldu.

Heyecanla beklediğimiz piknik günü geldi. Biz öğretmenlerimiz başımızda, ellerimizde sele sepetlerimiz yayan yapıldak Ağlayan Kayanın oraya çıktık. Kayaya bakıyorum bakıyorum bir şeye benzetemiyorum. Ben zannediyorum ki heykel falan gibi bir şey, gözlerinden de sular sızıyor. Galiba gerekli açıyı yakalayamadım. Bir yerlerden sızan ya da akan su da göremedim.

Daha o zamanlar Ağlayan Kaya bu kadar aşınmamıştı. Yine de kadın siluetine benziyordu. Ama o gün, benim gözümde ki tüm karizması gitti. Öğretmenimiz Niobe efsanesini anlatsa da bir daha eski itibarını kazanması mümkün olmadı.

Üstünden seneler seneler geçti benim hayalimdeki Niobe, evlatlarının ölü bedenine sarılarak hıçkırıklarla ağlayan bir anne değil, bir piknikte etrafını şaşkınlıkla  dolaştığımız sağını solunu merakla inceleyip üstüne tırmandığımız bir kaya parçası olarak kaldı. Sonraları öğrendiğim yeni bilgiler ise bu ilk tanışmanın bıraktığı izlenimi değiştirmeye yetmedi.

Niobe’nin hikâyesini herkes bildiği için tekrarlamayacağım ama başka bir sürpriz yapayım. Anadolulu şair Homeros’un İlyada destanında anlattığı Niobe’yi,  “Mavi yolculuk” teriminin isim anası filolog ve arkeolog Azra Erhat’ın çevirisi ile sizlerle paylaşıyorum.

 

NİOBE-HOMEROS-İLYADA

Güzel saçlı Niobe’nin de yemek geldi aklına.

Oysa on iki çocuğu olmuştu sarayında,

Altı kızı, ergen altı oğlu.

Apollon öfkelenmişti Niobe ’ye

Öldürmüştü oğullarını gümüş yayıyla,

Kızlarını da okçu Artemis öldürmüştü.

Niobe güzel yanaklı Leto ile bir tutuyordu kendini

Diyordu, Leto iki çocuk doğurdu bense bir düzine

İki kişi Apollon ile Artemis öldürdü hepsini.

Ölüler yatıp kaldılar kanlar içinde.

Kimsecikler yoktu onları gömecek.

Herkesi taşa çevirmişti Kronos oğlu

Göklü tanrılar gömdü ölüleri onuncu günü.

İşte o gün yemek geldi Niobe’nin aklına,

Gözyaşı dökmekten yorgun düşmüştü.

Bugün Sipylos kayalarında ıssız doruklarında,

Akheloos Irmağı kıyısında oynaşan su perilerinin

Yatakları vardır derler ya işte oralarda,

Tanrı buyruğu ile taş olmuştur Niobe,

Yüreğine indirir durur acılarını,

Çeviri: Azra Erhat

 

Ah Niobe ah! Yerini  bilip de sınıf atlamaya kalkmasaydın, hiç bunlar gelir miydi başına?…