11 Ağustos 2021 Çarşamba

ŞEHİRLERİN CİNSİYETİ VAR MIDIR Kİ?

 

Şehirlerin insanlar gibi karakterlerinin ve cinsiyetlerinin olduğunu düşünürüm. Mesela İstanbul, ağır aristokrat saraylı bir eski zaman güzeli. Mücevherlerini takmış takıştırmış tüller satenler içinde, oymalı bir tahtta oturan hanımefendi. Huzuruna çıkanların karşısında temenna durduğu, zarafetle uzattığı elini öperken yüzüne bakmaya korktuğu saraylı bir sultan.

İzmir, mini etekli havai hoppa bir yeni zaman güzeli. Ankara, ağır başlı grand tuvalet takım elbiseli, elinde deri evrak çantası ile ağır abi bir devlet memuru…

Manisa… Manisa… O da bir kadın elbette ama nasıl olduğu konusunda kararsızım. Görmüş geçirmiş zarif ağırbaşlı bir hanımefendi mi, yoksa eteği belinde cevval çalışkan bir köylü güzeli mi? Yoksa yüzü sivilceli, hormonlu bir yeni yetme mi?

Bu kafa karışıklığımın sebebi ne ola ki?

Spil'in etekleri boyunca uzanan eski Manisa’nın bulunduğu mahalleleri, Muradiye Külliyesini, Sultan Camisini, Hatuniye'nin etrafında ki bedestenleri hanları dükkânları Ulucami'nin bahçesinden seyrederken “tamam” diyorum “işte zarif bir saraylı hanımefendi.” Gözüm Gediz ovasına ve ardında uzanan tepelerindeki uzak ve titrek ışıklara takılınca bir köylü güzeli, Sanayi tarafına ve yeni kurulan yerleşim alanları ile nerdeyse Muradiye’ye ulaşan tarafıyla ise hormonlu bir ergen.

Manisa’nın kadın kimliğinde, Manisa’nın şehir planının oluşmasında etkisi çok olan dört eski vakfiyenin kurucuları hanım sultanların da etkisi vardır belki de. Hafsa Sultan Külliyesi, Hatuniye Külliyesi, Çaşnigir Külliyesi ve Gülgün Hatun Külliyelerinin banileri Kadınlar, yüzlerce yıl sonra bile şehrin karakterine etki eden yapıtlar inşa ettirmeyi başarmışlar.

Tüm bunlara ilave olarak da isimleri hala bilinen iki mitolojik kadın karakter Niobe ve Kibele’yi de eklersek sanırım Manisa şehri, çok kişilikli eski birikimini günümüze de taşıyabilmiş şahane bir kadın.




10 yorum:

  1. istanbul bencesi orta yaşlı ama hala güzel bir kadın, monica belluci gibi, izmir hımm du bakayım alina boz :) ankara bilemedim, manisa köylü güzeli olsuun, gözleme ayran yapsın :) üç manisadan gediz olanını sevdim tabi, verimli gediz ovasııı, üzüm, incir, ceviz, zeytin güzeli olsun evet :) kibele tamam bu uygun adı sibel soyadı manisa o zamansa :)

    YanıtlaSil
  2. Hah ha. Manisa köylü güzelliğini yitireli hayli zaman oldu. Sosyeteye girdi köylü güzeli :) İstanbul Yaşlansa da asla güzelliği kaybolmayacak bir kadın. İzmir her daim çok havalı ya :)) Ankara da Atatürk olsun.Stil tarzı beyefendi yakışıklı...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Manisa, tam Anadolulu, bir yanı Tanrılarla bir olup düşler yaratmış, bir yanı köylü zenginin akıllı kızı, saraylar kurup saraylılar ağırlamış, edep erkan görmüş geçirmiş, şimdilerde güzelliği yitip gitmiş, hafızası karışmış,kimliğini yitirmiş, uzak yakın tanıdık tanımadık herkesin mirasını yağmaladığı bir yaşlı kadın...

      Sil
    2. Ah çok karamsar bir yorum olmuş ama :(
      Manisa, kendini yeniden üretmeye yetecek kapasitesi olan bir kent:)

      Sil
  3. sana çok komik iki dizi :) mom, bob hearts abishola :)

    YanıtlaSil
  4. Merhabalar.
    Bizim dilimizin dışında bir çok dillerde kelimelerin artikelleri ve cinslerini gösterir ön takıları olur. Örneğin Almancada her bir ismin bir tanımlayıcısı olan ve hangi cinse ait olduğunu gösteren mutlaka bir artikeli bulunur. Bu artikeller der: erkek, die: dişi ve das:nötr nesne ve isimlerde kullanılır. Masa erkektir ve artikeli der'dir. Duvar dişidir ve artikeli die'dir. Çocuk nötr'dür yani ne erkek ne de dişi ve artikeli das'dır.

    Şimdi şehirlerimizi bir cinsiyete bağlarken, isim olarak aldığı kelime yapısından kaynaklanan bir kuralı olmayıp; konumu, kültürü, tarihi, coğrafyası itibariyle vs. onun cinsiyetini bağlıyor olabilir. Hiç aklıma gelmemişti. İlginç bir düşünce. İlgimi çekti, beğendim. Bu konunun üzerinde çalışılıp tüm yerleşim yerleri bir cinsiyete bağlanabilir. Şimdi benim Almancam iyi olduğu için, cinsiyet artikellerini bu dilden verdim. Arapça dilinde de aynı şekilde cinsiyet belirten harfi tarifler, ya da artikeller varmış.
    Güzel ve anlamlı bir paylaşımdı. Emeğinize ve yüreğinize sağlıklar dilerim.
    Selam ve saygılarımla.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Fransızcada da cinsiyet belirten dilbilgisi kuralları var.İspanyolcada da aynı durum var sanırım. Benim yorumun verilerden dil bilgisinden ya da değerlendirmelerden azade kendi algılarıma ve hislerime göre şekillenen tamamen supjektif yorumlar. Beğenmenize sevindim.

      Sil
  5. Ahh ah nerde İstanbul'un o soylu zarif hanımefendi gzelliği. Bence son hali tam bir sonradan görme ,rüküş, takmış takıştırmış yaşı da baya geçkin bir kadın.Maalesef.
    Manisa görmediğim ama hayalimde çok güzel canlanan bir ilimiz.Manisalı tanıdıklarım var onlarla alakalıdır belki.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Aslında çok haklısınız. Sanırım ben hayalimdeki o eski İstanbu'la aşığım.
      Mekanlar insanlarla güzel olduğu için sevdiğimiz insanların olduğu yerleri de seviyoruz galiba.

      Sil